Kontrola trakcji – jak działa i kiedy się przydaje?

Kontrola trakcji to ważny element systemu bezpieczeństwa w nowoczesnych samochodach. Jest to technologia, która pomaga zapobiegać ślizganiu się opon, zwłaszcza w trudnych warunkach drogowych. W artykule przyjrzymy się, czym dokładnie jest kontrola trakcji, jak działa, kiedy się przydaje oraz jakie ma związki z innymi systemami bezpieczeństwa, takimi jak ABS i ESP.

Kontrola trakcji – co to jest?

Kontrola trakcji, znana również pod skrótem ASR (od angielskiego Anti-Slip Regulation), to system wspomagający bezpieczne prowadzenie pojazdu poprzez zapobieganie poślizgowi kół napędowych. System ten w razie potrzeby automatycznie aktywuje hamulce poszczególnych kół, aby zapewnić maksymalną przyczepność pojazdu, niezależnie od nawierzchni.

System kontroluje obrót kół i porównuje go z prędkością pojazdu. Gdy wykryje, że koła tracą przyczepność (na przykład na śliskiej nawierzchni), automatycznie redukuje moc silnika lub aktywuje hamulce na poszczególnych kołach, aby zapobiec poślizgowi.

Kontrola trakcji jest znana pod różnymi nazwami, w zależności od producenta samochodów. Oprócz ASR możemy spotkać się z terminami takimi jak TCS (Traction Control System) czy DTC (Dynamic Traction Control).

Elementy systemu kontroli trakcji

Wśród elementów systemu ASR wyróżniamy:

• czujniki prędkości kół – są to sensory umieszczone przy każdym kole, które ciągle monitorują ich prędkość obrotową. To te same czujniki, które są wykorzystywane przez system ABS;
• jednostka sterująca – to centralny komputer, który analizuje dane z czujników. Porównuje on prędkość obrotową każdego koła z prędkością pojazdu oraz innymi parametrami jazdy;
• mechanizm interwencji – gdy jednostka sterująca wykryje, że koła napędowe zaczynają tracić przyczepność (na przykład obracają się szybciej niż wynikałoby to z aktualnej prędkości pojazdu), inicjuje odpowiednie działania.

Jak działa kontrola trakcji?

System kontroli trakcji jest zaawansowanym mechanizmem wspomagającym bezpieczeństwo jazdy samochodem. Jego głównym zadaniem jest zapobieganie poślizgowi kół napędowych, co jest szczególnie ważne w trudnych warunkach drogowych, zwłaszcza gdy nawierzchnia jest śliska w wyniku opadów deszczu czy śniegu, skuta lodem czy nawet pokryta luźnym żwirem.

Działanie systemu kontroli trakcji opiera się na ciągłym monitorowaniu prędkości obrotowej kół pojazdu. Wykorzystując czujniki zamontowane w kołach, system jest w stanie wykryć, kiedy koło zaczyna się ślizgać (czyli obraca się szybciej niż inne koła lub szybciej, niż wynikałoby to z prędkości pojazdu). W momencie wykrycia poślizgu, system wdraża odpowiednie działania mające na celu przywrócenie przyczepności.

Jednym ze sposobów reakcji systemu jest automatyczne zmniejszenie mocy silnika. Dzieje się to przez chwilowe ograniczenie dopływu paliwa do silnika lub poprzez interwencję w system elektronicznego zarządzania silnikiem, co prowadzi do obniżenia momentu obrotowego na kołach napędowych. Dzięki temu koła przestają się ślizgać i odzyskują przyczepność.

Innym sposobem działania systemu jest zastosowanie hamulców do konkretnego koła (lub kół), które straciły przyczepność. System może selektywnie zastosować hamowanie do jednego lub więcej kół, aby zrównoważyć prędkości obrotowe kół i tym samym zwiększyć kontrolę nad pojazdem.

ABS a ASR, czyli  współpraca z innymi systemami

ASR jest często zintegrowany z innymi systemami bezpieczeństwa, takimi jak ABS (zapobiegający blokowaniu kół podczas hamowania) i ESP (Electronic Stability Program, kontrolujący stabilność pojazdu). Ta integracja pozwala na bardziej efektywne zarządzanie przyczepnością i stabilnością pojazdu, zwłaszcza w ekstremalnych warunkach drogowych.

Wygląd kontrolki kontroli trakcji

Kontrolka systemu kontroli trakcji zwykle przedstawia graficzną ilustrację samochodu z dwoma ślizgającymi się śladami kołowymi z tyłu. Ikona ta ma zazwyczaj wygląd prostokąta z oznaczonymi kółkami i falistymi liniami za nim, symbolizującymi poślizg. Kontrolka ta może być koloru żółtego lub pomarańczowego, co zwraca uwagę kierowcy na potencjalną kwestię związaną z bezpieczeństwem jazdy. Design kontrolki może się nieco różnić w zależności od producenta samochodu, ale ogólna koncepcja graficzna pozostaje spójna. 

Chcesz dowiedzieć się nieco więcej o symbolach, które mogą wyświetlać się na desce rozdzielczej samochodu? W takim razie sprawdź nasz artykuł: Kontrolki w samochodzie – co oznaczają?

Znaczenie włączonej kontrolki kontroli trakcji

Włączona kontrolka kontroli trakcji oznacza zwykle jedną z dwóch rzeczy. Pierwszą możliwością jest, że system kontroli trakcji jest aktywny i w tym momencie interweniuje, aby zapobiec poślizgowi kół. Dzieje się tak, gdy elektronika pojazdu wykryje, że koła tracą przyczepność, na przykład na śliskiej nawierzchni drogi. W takiej sytuacji system automatycznie podejmuje działania mające na celu przywrócenie przyczepności, takie jak zmniejszenie mocy silnika lub aktywowanie hamulców na poszczególnych kołach.

Inna sytuacja, w której przed oczami kierowcy stale wyświetla się kontrolka kontroli trakcji, to wykrycie potencjalnej usterki lub dezaktywacji systemu. W niektórych pojazdach kierowcy mają możliwość manualnego wyłączenia systemu ASR, co zazwyczaj sygnalizuje stale świecąca się kontrolka. Jeśli kontrolka pozostaje włączona, mimo że system nie jest dezaktywowany, może to wskazywać na problem techniczny, który wymaga diagnostyki i potencjalnej naprawy w serwisie.

Aktywacja i dezaktywacja kontroli trakcji

W jaki sposób kierowcy mogą zarządzać ASR?

• Aktywacja kontroli trakcji 

W większości nowoczesnych pojazdów, system kontroli trakcji (ASR) aktywuje się automatycznie przy starcie silnika. System monitoruje warunki jazdy i interweniuje, gdy wykryje poślizg kół.

W przypadku wielu modeli kierowcy zazwyczaj nie mają możliwości całkowitego wyłączenia systemu kontroli trakcji, ponieważ jest on zaprojektowany do stałej ochrony.

• Dezaktywacja kontroli trakcji

W niektórych samochodach, zwłaszcza tych wyższej klasy lub o sportowym charakterze, dostępny jest dedykowany przycisk (oznaczony symbolem kontrolki ASR) umożliwiający ręczne wyłączenie systemu kontroli trakcji. Przycisk ten mieści się zazwyczaj na konsoli centralnej lub blisko kierownicy

W samochodach wyposażonych w różne tryby jazdy (np. sportowy, terenowy), zmiana trybu może automatycznie wpłynąć na działanie systemu kontroli trakcji. Na przykład wybór trybu sportowego może spowodować częściowe wyłączenie lub zmniejszenie interwencji ASR, aby umożliwić bardziej dynamiczną jazdę.

Leasing i wynajem długoterminowy w Automarket

Leasing samochodu to rozwiązanie finansowe dla firm i klientów indywidualnych. Automarket oferuje możliwość użytkowania nowego lub używanego pojazdu z opcją wliczenia miesięcznych opłat w koszty działalności. Pakiety obejmują serwisowanie, ubezpieczenie i pomoc drogową, a na koniec umowy klient ma wybór: może wykupić auto lub zwrócić je.

Wynajem długoterminowy samochodu jest idealny dla tych, którzy potrzebują samochodu na dłuższy okres, ale nie planują jego zakupu. Najem samochodu jest korzystną alternatywą dla zakupu auta na kredyt lub leasingu pojazdu.

Dostępne w ofercie Automarket samochody, zanim wyruszą na ulice, są serwisowane, sprawdzane i ubezpieczane. W każdym z dostępnych modeli pojazdów system ASR jest aktywny i sprawny, dzięki czemu jazda staje się jeszcze bardziej komfortowa i bezpieczna.