Samochody hybrydowe – czym są i jakie są ich rodzaje?

Jazda samochodem może być jednocześnie dynamiczna i oszczędna. To zasługa technologii, która łączy dwa światy – moc silnika spalinowego z wydajnością jednostki elektrycznej. Te pojazdy, czyli samochody hybrydowe, stają się coraz powszechniejsze na drogach. Skrywają one jednak pod maską różne rozwiązania, których poznanie jest kluczem do świadomego wyboru i zrozumienia ich fenomenu.

Czym są samochody hybrydowe i jak działają?

Pojazdy o napędzie hybrydowym to takie, które do poruszania się wykorzystują dwa odrębne źródła mocy – silnik spalinowy, najczęściej benzynowy (choć może to być również diesel), oraz silnik elektryczny. Głównym celem tej zaawansowanej technologii jest synergia obu jednostek napędowych w celu osiągnięcia jak największej wydajności. Przekłada się to na konkretne korzyści, takie jak obniżenie zużycia paliwa oraz ograniczenie emisji szkodliwych substancji do atmosfery. Współpraca między silnikiem spalinowym a elektrycznym jest zarządzana przez komputer pokładowy, który decyduje, które źródło napędu jest w danym momencie optymalne do użycia.

Najważniejszym elementem działania każdego samochodu hybrydowego jest proces rekuperacji, czyli odzyskiwania energii. W tradycyjnym pojeździe spalinowym energia kinetyczna, generowana podczas hamowania lub zwalniania, jest bezpowrotnie tracona w postaci ciepła. W samochodzie hybrydowym ten sam proces jest wykorzystywany do napędzania generatora, który zamienia odzyskaną energię w prąd elektryczny. Następnie energia ta jest magazynowana w specjalnym akumulatorze. Zgromadzony prąd może być później wykorzystany do zasilania silnika elektrycznego, co pozwala na ruszanie lub jazdę bez użycia paliwa, a także wspiera jednostkę spalinową podczas przyspieszania.

Rodzaje napędów hybrydowych

Świat technologii hybrydowej jest zróżnicowany i można go podzielić ze względu na stopień zaawansowania oraz rolę, jaką odgrywa silnik elektryczny. Podstawowa klasyfikacja opiera się na sposobie współpracy jednostki spalinowej i elektrycznej. W niektórych modelach część elektryczna pełni jedynie funkcję pomocniczą, podczas gdy w innych jest w stanie samodzielnie napędzać pojazd na określonym dystansie. Zrozumienie tych różnic jest kluczowe dla wyboru auta, które najlepiej odpowie na indywidualne potrzeby i styl jazdy kierowcy:

• mikrohybryda (micro hybrid) – w tym przypadku silnik elektryczny nie napędza samochodu, tylko zastępuje alternator i rozrusznik. Może brać udział we włączaniu silnika spalinowego, a w czasie jazdy działa jak generator prądu. Silnik elektryczny w mikrohybrydzie odzyskuje też energię, kiedy zwalniasz i hamujesz. Wytworzony w ten sposób prąd ładuje akumulator;
• miękka hybryda (mild hybrid, MHEV) – to bardziej skomplikowany mechanizm, choć i w tym przypadku silnik elektryczny nie napędza auta. Miękka hybryda wspiera działanie silnika spalinowego, przekazując mu swoją moc. Dzięki temu silnik spalinowy może być mniejszy i mniej pali. Z kolei silnik elektryczny odzyskuje energię, kiedy hamujesz, ładując w ten sposób akumulator;
• hybryda szeregowa – jej działanie polega na wykorzystywaniu silnika elektrycznego jako źródła napędu pojazdu oraz silnika spalinowego wyłącznie w roli agregatu prądotwórczego. Gdy poziom naładowania baterii spadnie poniżej określonego poziomu, silnik spalinowy automatycznie włącza się w celu uzupełnienia energii elektrycznej w akumulatorach, co pozwala na zwiększenie zasięgu pojazdu. Jednostka spalinowa pełni więc rolę tak zwanego range extendera;
• klasyczna hybryda (HEV) – mówimy o niej w sytuacji, gdy silnik spalinowy i silnik elektryczny mogą działać niezależnie lub razem, w zależności od potrzeb i warunków jazdy. Silnik spalinowy może napędzać samochód, ładować baterie lub pracować razem ze silnikiem elektrycznym w celu zwiększenia mocy i osiągów pojazdu. Silnik elektryczny może działać samodzielnie przy niskich prędkościach lub współpracować z silnikiem spalinowym, aby zwiększyć efektywność paliwową i zmniejszyć emisję spalin;
• hybryda plug-in (PHEV) – ten rodzaj auta hybrydowego można ładować ze zwykłego gniazdka w garażu albo na stacji szybkiego ładowania. Możliwość doładowania akumulatorów niezależnie od pracy jednostki napędowej jest więc zasadniczą różnicą pomiędzy hybrydą plug-in a klasycznym napędem hybrydowym. Jeśli pokonujesz małe odległości, właściwie nie musisz włączać silnika spalinowego między jednym a drugim ładowaniem.

WAŻNE: Samochody hybrydowe nie są traktowane jak elektryki, dlatego nie przysługują jej zielone tablice rejestracyjne. Takie tablice spotkasz tylko w pojazdach, których się nie tankuje.

Na co zwrócić uwagę, wybierając samochód hybrydowy?

Decyzja o wyborze konkretnego typu napędu samochodu hybrydowego powinna być starannie przemyślana. Nie istnieje jedno uniwersalne rozwiązanie idealne dla każdego. Kluczowe jest dopasowanie technologii do własnego stylu życia, codziennie pokonywanych dystansów oraz infrastruktury, z której się korzysta. Analiza tych czynników pozwala na zwiększenie korzyści płynących z posiadania zelektryfikowanego pojazdu, zarówno pod względem finansowym, jak i komfortu użytkowania. Błędny wybór może prowadzić do rozczarowania i niepełnego wykorzystania potencjału auta.

Analiza stylu jazdy i codziennych potrzeb transportowych

Największe znaczenie przy wyborze napędu ma styl jazdy użytkownika auta. Dla kierowców poruszających się głównie po mieście, gdzie cykl jazdy obfituje w hamowanie i przyspieszanie, najlepiej sprawdzi się pełna hybryda (HEV). System ten efektywnie odzyskuje energię i pozwala na częstą jazdę w trybie EV. Osoby pokonujące regularnie krótkie, przewidywalne trasy do 50-80 km i mające dostęp do ładowarki w domu lub pracy, najwięcej zyskają na hybrydzie plug-in (PHEV). Z kolei miękka hybryda (MHEV) będzie dobrym wsparciem w każdych warunkach, także na trasach szybkiego ruchu, delikatnie obniżając spalanie.

Wybór hybrydy to także kalkulacja ekonomiczna. Wyższa cena zakupu, szczególnie w przypadku modeli PHEV, musi być zrównoważona przez oszczędności na paliwie. Należy oszacować roczne przebiegi i potencjalne koszty ładowania prądem. Istotne są również koszty serwisowania – układy hybrydowe są bardziej skomplikowane, ale z drugiej strony, dzięki rekuperacji, wolniej zużywają się elementy cierne układu hamulcowego. Całkowity koszt posiadania jest znacznie ważniejszym wskaźnikiem niż sama cena widniejąca w cenniku pojazdu.

Rynek wtórny, czyli samochody hybrydowe używane

Coraz większą popularnością cieszą się samochody hybrydowe używane. Przy zakupie takiego pojazdu kluczowe jest jednak zachowanie szczególnej ostrożności. Najważniejszym i najdroższym elementem układu jest bateria trakcyjna. Jej stan i przewidywana żywotność powinny zostać zweryfikowane w autoryzowanym serwisie lub przez specjalistę dysponującego odpowiednim sprzętem diagnostycznym. Historia serwisowa pojazdu jest niezwykle ważna, ponieważ regularna obsługa zgodnie z zaleceniami producenta ma bezpośredni wpływ na trwałość całego skomplikowanego układu napędowego.

 

Jednak obawy dotyczące żywotności baterii w pojazdach hybrydowych są często przesadzone. Aby zapewnić im jak najdłuższą sprawność, często przekraczającą 200-300 tysięcy kilometrów, producenci stosują zaawansowane systemy zarządzania temperaturą i ładowaniem (BMS). Wiele marek udziela też na ten element długiej gwarancji. Mimo to przed zakupem używanego egzemplarza warto sprawdzić koszt ewentualnej wymiany lub regeneracji akumulatora dla danego modelu. Należy także zwrócić uwagę na stan elektroniki sterującej oraz falownika.

Leasing lub wynajem długoterminowy hybrydy – czy to się opłaca?

Atrakcyjną formę finansowania samochodów hybrydowych stanowi leasing lub wynajem długoterminowy. Eliminuje konieczność ponoszenia wysokiego kosztu początkowego, co jest istotne, gdyż hybrydy bywają droższe od ich spalinowych odpowiedników. Stała, przewidywalna miesięczna rata pozwala na precyzyjne budżetowanie i unikanie niespodziewanych wydatków. W ramach umowy wynajmu często zawarty jest pełen pakiet serwisowy, ubezpieczenie, a nawet sezonowa wymiana opon. Przenosi to odpowiedzialność za utrzymanie pojazdu na firmę finansującą.

Finansowanie zewnętrzne jest również odpowiedzią na szybki postęp technologiczny i ryzyko związane z wartością rezydualną. Technologie napędów zelektryfikowanych dynamicznie się rozwijają. Leasing lub wynajem chroni użytkownika przed niepewnością co do przyszłej ceny odsprzedaży auta na rynku wtórnym. To firma finansująca bierze na siebie ryzyko związane ze zużyciem baterii czy pojawieniem się nowocześniejszych rozwiązań. Po zakończeniu umowy, trwającej zwykle od 12 do 48 miesięcy, można bez problemu wymienić pojazd na zupełnie nowy model. Zapewnia to stały dostęp do najświeższych technologii.

Jeśli interesuje Cię któreś z przedstawionych rozwiązań, sprawdź ofertę Automarketu i znajdź samochód swoich marzeń.

Czy wiesz, że historia technologii hybrydowej sięga początków motoryzacji?

Mimo że technologia wykorzystywana w samochodach hybrydowych wydaje się zaawansowana, pierwsze próby jej wprowadzenia sięgają początków globalnej motoryzacji. Pierwszą w historii hybrydą było Lohner-Porsche Mixte Hybrid z 1900 roku. W tym aucie silnik spalinowy produkował prąd dla silników elektrycznych napędzających koła. 

Przez lata wielu producentów samochodów próbowało rozwijać technologię hybrydową. Jednak pierwsze masowo produkowane auto z takim napędem wyjechało na ulice dopiero w 1997 roku. Była nim Toyota Prius. Dziś prawie każda marka ma w swojej ofercie modele hybrydowe, ale liderem w tej klasie nadal pozostaje Toyota.